74’üncü Ferman: Dünya hala kör, sağır ve dilsiz

img
DİYARBAKIR - Tarih boyuncu 74 kez katliama uğrayan Êzidîler, Şengal’de kaçırılan 3 bin kadın ve çocuğu arıyor. Dünyanın kendilerine karşı kör, sağır ve dilsiz olduğunu söyleyen Êzidî vekil Feleknas Uca, “Ortak acı, ortak yara” diyerek, sessiz kalmama çağrısı yaptı. 
 
Kürtlerin “Kurdên Resen”, yani “Kürtlerin Orjini” olarak tanımladıkları Êzidîler, Musul Valisi Hamadani’nin 906 yılında İslamiyet’i kabul etmeyen bin Êzidî ailesini katletmesiyle katliamla tanıştı. Bu, Êzidîlerin yaşayacakları trajedinin başlangıcıydı. Daha sonra Êzidîler 74 katliama daha maruz bırakıldı. 
 
Çoğunluğu Irak sınırları içindeki Şengal’de yaşayan Êzidîler, ilki 906’da sonuncusu ise 2014’de olmak üzere 74 katliam yaşadı. Yerlerinden edinilen, göçe zorlanan, katledilen Êzidîler, inanışlarından dolayı sayısız kez trajedi yaşadı.
 
KATLİAMLARDAN BAZILARI
 
Êzidîlerin yaşadığı katliamların bazıları şu şekilde:
 
* 906 yılında Musul Valisi Hamadani’nin İslamiyet’i kabul etmeyen bin Êzidî ailesini katletti.
 
* 1254 yılında Musul Beyi Bedreddin Lulu, Şexan bölgesine saldırarak binlerce Êzidî katletti.
 
* 1221 yılında Şêx Hesen kaçırılıp idam edildi, Êzidîler dağlık bölgelere çekilince kutsal yerleri yakılıp yağmalandı.
 
* 1415’de Êzidîlerle birlikte yaşayan Müslümanlar inanışları gereğince Êzidîleri katletti.
 
* 1640-1641 yılları arasında Osmanlı Devleti’nin Diyarbakır Valisi Melik Paşa komutasındaki 70 bin kişilik bir ordu, Şengal’e saldırarak, Êzidîleri katletti.
 
* 1647-1648’de Osmanlıların Van Valisi Şemsi Paşa emrindeki ordu, Şexan’a saldırarak, Êzidîleri katliamdan geçirdi. Şex Mirza esir alınarak idam edildi.
 
* 1715’de Osmanlı Devleti’nin Bağdat Valisi Hasan Paşa Sincar’a saldırdı, Êzidîleri katletti ve bölgenin yönetimini bedevi Araplarına verdi.
 
* 1733-34’de Osmanlı paşası Ahmet Paşa, Şengal bölgesinde Êzidî katliamı yaptı.
 
* 1752-1753’de Osmanlı paşası Süleyman Paşa komutasındaki güçler, Şengal’e saldırarak, birçok Êzidî’yi katletti. Êzidî köylerini ve kutsal yerlerini tahrip eden Osmanlı güçleri, yaklaşık iki yıl Şengal’de kaldı.
 
* 1767-68 yılları arasında Osmanlıların Musul Valisi Emin Paşa, oğlunun emrine bir ordu vererek, Şengal’de katliam yaptırdı.
 
* 1770-71 yılları arasında Şexan Emiri Bedağ, Osmanlı yönetimine direnince Şexan’da katliam yapıldı.
 
* 1773-74’de Musul Valisi Emin Paşa, Şengal bölgesini yakıp yıktırarak talan ve katliam gerçekleştirdi.
 
* 1779’da Bu kez aynı valinin kardeşi Şengal üzerine saldırarak birçok Êzidî’yi katletti.
 
* 1785’de Osmanlının Musul Valisi Abd El Baqi, Dicle Nehri’nin doğusundaki Dennendi Êzidîlerine saldırdı.
 
* 1786-87 yılları arasında Şexan Emiri Çolo, Amadiye Valisi’ne karşı direndi, direnişte Çolo yenilince Êzidîler katliama uğratıldı.
 
* 1789-90: Bedevi Arap Tayy aşireti, Şexan’a saldırarak, katliamlarda bulundu.
 
* 1790-92: Tayy aşireti Şengal bölgesine saldırdı.
 
* 1792-93: Musul Valisi Muhammed, Şengal bölgesinde 8 Êzidî köyünü yakıp yıktırdı.
 
* 1793-94: Musul Valisi Muhammed yeniden Şengal ve Mihirikan’a saldırdı.
 
* 1794-95: Bağdat’tan gönderilen Süleyman Paşa emrindeki kuvvetler, Şengal bölgesini yakıp yıkarak yağmaladı.
 
* 1799-1800: Bağdat’tan gönderilen Abd el Aziz Bey Tayy Bedevilerinin yanı sıra Obeyd ve Hamdan Arap aşiretlerinin yardımıyla Şexan’da 25 Êzidî köyünü yakıp yıktı.
 
* 1802-1803: Musul Valisi Ali Paşa Şengal’e saldırdı. Aylarca süren bu kuşatma ve saldırıda onlarca Êzidî katledildi, ekili araziler tahrip edildi, ağaçlar kesildi veya yakıldı.
 
* 1809-1810: Bağdat Valisi Süleyman Qatil, subay Hiseyin Dublayin emrindeki bir güçle Şengal’e saldırarak, bölgedeki köyleri talan edip büyük bir Êzidî katliamı gerçekleştirdi.
 
DİCLE’DEN GEÇERKEN BOĞULDULAR
 
* 1832: Botan emiri Bedirxan Bey, Şexan bölgesine saldırdı. Birçok Êzidî katledildi. Şexan’dan Şengal Dağı’na kaçmaya çalışan Êzidîlerin önü Dicle suyu yakınlarında kesilerek katledildi, birçok Êzidî de Dicle’nin azgın sularına atlayarak karşıya geçmeye çalışırken boğuldu. Aynı Bedirxan 12 yıl sonra bu sefer Turabdin yani Midyat Êzidîlerine saldırarak, Müslüman olmayı dayattı.
 
* 1832-33: Mir Muhammed Rewanduzi, Akra bölgesindeki Êzidîlere saldırdı. Ayrıca yukarı Zap bölgesindeki Êzidîleri katletti. Daha sonra 1834’te Şengal bölgesine saldırarak, katliam yaptı ve Mir Eli Bey Müslümanlığı kabul etmediği için işkenceyle öldürttü.
 
DİYARBAKIR VALİSİNİN KATLİAMLARI
 
* 1836: Diyarbakır Valisi Reşid Paşa, işbirlikçi Müslüman Kürtlerin de içinde yer aldığı 40 bin kişilik bir ordu ile Diyarbakır’ın doğusu ve Garzan’daki Êzidîlerin ardından Cizre, Telafer ve Şengal’e saldırı düzenledi. Bu saldırıda binlerce Êzidî öldürüldü ve yüzlercesi esir alınarak köle gibi çalıştırıldı.
 
* 1838: Bu kez Reşit Paşa’nın yerine geçen Hafız Paşa Şengal’i ele geçirmek amacıyla saldırdı. Êzidî erkekleri katliamdan geçirildi, kadınlar ve çocuklar esir alınarak Diyarbakır’a götürüldü.
 
* 1846: Musul Valisi Tayyar Paşa, Ekim ayında Şengal’e bir saldırı düzenleyerek, birçok köyü yakıp yıktı.
 
* 1853-1856: Osmanlı-Kırım savaşı sırasında isyan başlatan Bedirxan Bey’in yeğeni Yezdan Şer’e destek veren Siirt ve Serhat Êzidîlerinden yüzlercesi katledildi, büyük bir çoğunluğu Müslümanlığı kabul etme zorunda bırakıldı, bir kısmı ise İran’ın kuzeyinden kaçarak Ermenistan’a sığındı.
 
DERSİM’DEKİ KATLİAM
 
* 1856: Dersim Dağı yöresindeki bazı aşiretlerle birlikte Osmanlı egemenliğine başkaldıran Êzidîler, isyanın başarısızlığa uğramasından sonra Dersim Kürtleriyle birlikte katliama uğratıldı.
 
* 1872: Bağdat Valisi Mithat Paşa, Şexan Êzidîlerinin Osmanlı devletine askerlik yapması yönünde bir karar çıkardı. Êzidîler, bu kararı kabul etmeyeceklerini bildirerek karşı çıktı. Bunu bir isyan gerekçesi olarak gören Osmanlı yönetimi, Şexan üzerine saldırarak Êzidî köylerini yakıp yıktı.
 
* 1877: Diyarbakır ve Garzan bölgesinde yaşayan Êzidîlere yönelik yeni bir saldırı gerçekleşince Anqosi aşiretinin öldürülen liderinin yeğeni Mirza Bey’in yeğeni Eli Bey sorumluluğunda bulunan yaklaşık 3 bin Êzidî göç etti.
 
* 1879: Ömer Ağa’nın sorumluluğunda bulunan Sipka aşireti Kars’a sürgün edildi. 1897 yılına kadar 15 binin üzerinde Êzidî Kafkasya’ya ya göç ettirildi ya da sürgün edildi.
 
* 1890: Osmanlı baskı ve zulüm politikası karşı duran Êzidîlere yönelik bir imha hareketi düzenlenerek, yüzlerce Êzidî katledildi, yüzlerce aile göç etmek zorunda kaldı.
 
DAYATMA, İBADET YASAĞI, SANCAĞA EL KOYMA
 
* 1892: General Ömer Vehbi Paşa, Êzidîlerin ya tamamının Müslüman olması gerektiği ya da Kuran’da hak din olarak görülen bir dini seçmeleri yönünde karar çıkararak, Êzidîlere yönelik yeni bir katliamın zeminini hazırladı. Müslümanlığı kabul etmeyen Êzidîler katliamdan geçirildi. Şexan ve Şengal’e saldırılar yapıldı.
 
Bu katliamlar sonrasında 14 bin Êzidî, Müslümanlığı kabul etmek zorunda kaldı. Ömer Vehbi Paşa’ya bağlı birlikler Şexan’da bulunan Laleş’e saldırarak, buradaki kutsal yerleri ve mezarları tahrip etti. Laleş’te bulunan Êzidî sancağının yanı sıra tarihi ve dini değeri olan birçok kutsal eşyaya el konularak, Musul’a götürüldü. Diğer yandan Êzidîlerin kutsal mekanı olan Laleş’te İslam medreseleri açıldı, Êzidî ibadetleri ve Êzidî kelimesi yasaklandı.
 
Musul’a götürülen sancak, daha sonraları General Ömer Vehbi Paşa tarafından İstanbul’a götürüldü. Bu sancak (Tawisê Melek) General Ömer Vehbi Paşa’nın torunlarından Tahir Özçelik tarafından 1967 yılında müzayedede satışa çıkarıldığı zaman Irak devleti, “Bu tarihi eser bize aittir” diyerek, protesto etti.
 
* 1911: Osmanlılar, General Faruk Paşa eliyle Êzidîlerin yanı sıra Ermeni, Nasturi ve Kızılbaş katliamı gerçekleştirildi.
 
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI
 
* 1914-1918: Birinci Dünya Savaşı sırasında başlayan Ermeni katliamından kaçarak, Şengal Êzidîlerine sığınan 20 bin Ermeni’nin Osmanlı askerlerine teslim edilmesine karşı koyan Ezidîlere, 1918 Şubat’ında Osmanlı ordusu, Arap Bedevi aşiretleri ve Müslüman Kürt aşiretleri birlikte Şengal’e saldırdı ve yeni bir Êzidî katliamı daha yaptı.
 
* 1918: Osmanlı’nın katliamlarından kaçarak Ermenistan’a sığınan Êzidî Kürtlere orada da saldırılmıştır.
 
* 1940: Mardin’in Hezel ilçesine bağlı bulunan Kiwexe köyüne baskın yapan askerler, 29 Êzidî’yi bir mağaraya kapatıp diri diri yaktı. Bu köy daha sonraları yine 3 kez askerlerin baskınına uğramış, her baskında birçok Êzidî öldürüldü.
 
ANAYASA’NIN GEREĞİ YAPILMADI
 
Bunlar sadece tarihleri bilinen katliamlar. Êzidîler, tarihe not düşülmemiş sayısız katliama maruz kaldı. Yakın tarihte ise Irak Anayasası’nın 2007’de kabul edilen ve bir türlü yaşama geçirilmeyen 140’ıncı maddesi gereği, Şengal’in statüsü referandum ile belirlenecekti. Ancak söz konusu referandum, dönemin Irak hükümeti ve Şii Başbakanı Nuri Maliki tarafından engellendi.
 
Büyük bölümü Irak Federe Kürdistan Bölgesi içerisinde yer alan Şexan ve Şengal bölgesi ile bir bölümü Ermenistan, Gürcistan, Suriye ve Türkiye’de yaşayan Êzidî halkı, yakın tarihte biri 2007’de, diğeri ise 2014’de iki katliam yaşayarak, toplam 74 defa soykırıma uğradı. 
 
2007 KATLİAMI 
 
Êzidîler son katliamdan önce 2007’nin Ağustos ayında Şengal’de bulunan Siba Şex Xıdır ile Tilezer’de bir kez daha katliamla karşı karşıya kaldı. Burada resmi rakamlara göre, 500’e yakın Êzidî katledildi.
 
DAİŞ SALDIRISI 
 
Daha çok Osmanlı Devleti’nin İslamiyet’i bahane ederek katlettiği Êzidîler, bu sefer de Irak ve Şam İslam Devleti (DAİŞ) veya 2014'ten beri kullandığı resmî isimle İslam Devleti tarafından katledildi. DAİŞ, Irak ve Suriye topraklarında yaptığı katliamlarla adını duyurdu. Gücünün zirvesinde olduğu 2014 sonu ve 2015 başlarında Suriye ve Irak’ta 100 bin kilometrekareyi aşkın bir bölgeyi işgali altında tutan DAİŞ, bu bölgelerde yaklaşık 8 milyonluk bir nüfusa hükmetti.
 
MUSUL’DAN SONRA ŞENGAL
 
Türkiye ve Suriye sınırında Irak’ın ise kuzeyinde yer alan Musul kentinin işgali, Şengal’de yaşanacak trajedinin başlangıcıydı. Hiçbir direnişin yaşanmadığı Musul, DAİŞ tarafından işgal edildi. Irak ordusu kaçarken bıraktığı mühimmatlar ise DAİŞ’i daha da güçlendirdi. Haziran 2014’de Musul’u ele geçiren DAİŞ, Musul’un ardından Êzidîlerin yaşadığı Musul’un batısında kalan ve fiilen Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin himayesinde bulunan Şengal’e yöneldi.  
 
KDP ŞENGAL’İ TERK ETTİ 
 
DAİŞ, Şengal’in dört tarafındaki köylere saldırarak, katliama başladı. DAİŞ büyük bir güçle 2 Ağustos 2014’te Şengal’e saldırınca orayı ilk terk eden KDP peşmergeleri oldu. 600 araçla Şengal’den kaçan pêşmergeleri görüntüleyen gazetecinin, “Nereye gidiyorsunuz? Neden Şengal’i savunmuyorsunuz?” sorusuna, pêşmergenin “Zaxo’ya gidiyoruz, cevap vermek istemiyoruz” yanıtı, geride kalan Êzidîlerin kaderini belirlemişti. Êzidîler bu saldırı sonrasında bir kez daha soykırımla yüz yüze kaldı.
 
3 BİN ÊZİDÎ KAYIP
 
DAİŞ saldırılarında 2 bin 213 Êzidî katledildi. 390 binden fazla Êzidî yerinden edildi. 7 bin Êzidî DAİŞ tarafından kaçırıldı. 4 bini kurtarılırken, kadınlar köle pazarlarında satıldı. 3 bin kadın ve çocuğun akıbeti hala bilinmiyor. Belirli aralıklarla açılan 12 toplu mezarda,  Êzidîlerin cenazelerine ulaşıldı. 68 dini mekân yağmalandı. 150 bini açılan koridorda mahsur kaldı. Êzidî köylerinde ve Şengal dağlarında korkunç bir trajedi yaşandı.
 
ÊZIDÎLER KENDİNİ SAVUNDU 
 
Êzidîleri korumak için Şengal’e 12 kişilik HPG’li bir grup gönderildi. Hemen ardından Êzidîleri tarih sahnesinden silmeyi amaçlayan bu katliam sonrası 400 kişilik Êzidî grup silahlandı. Êzidîler 2014’te Şengal Direniş Birlikleri’ni (YBŞ) kurdu. Pêşmergenin Şengal’i terk etmesiyle bölgeye giden Rojava’nın askeri gücü Halk Savunma Birlikleri (YPG) ve Kadın Savunma Birlikleri’nin (YPJ) de devreye girmesiyle, büyük bir katliamın önüne geçildi. Şengal dağlarında mahsur kalan, açlık ve susuzluktan ölmek üzere olan insanlara gıda ulaştırıldı. Êzidîlerin bir kısmı tahliye edildi. Êzidiler, Batman, Mardin, Diyarbakır ve Şırnak’a göç etmek zorunda bırakıldı.
 
74’ÜNCÜ FERMAN
 
3 Ağustos 2014’de DAİŞ’in saldırısı sonucu Şengal’de yaşananlar Êzidîler için 74’üncü katliam olarak tarihe not düşüldü. Kendi anayurtlarında pek çok katliama uğrayan Ortadoğu’nun bu kadim halkının yaşadığı 74’üncü katliam, daha önceki katliamların bir devamı olarak nitelendirip, “74’üncü Ferman” diye adlandırdı.
 
ŞENGAL ÖZGÜRLEŞTİ
 
13 Kasım 2015’te YBŞ, YPJ-Şengal, HPG, YJA-STAR tarafından Şengal özgürleştirildi. Şengal savunma birliklerinin koruduğu Şengal’e, katliamın yaşandığı tarihten bu yana 8 bin Êzidî aile geri döndü.
 
BM’NİN RAPORU
 
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 15 Haziran 2016 tarihinde Êzidîlere ilişkin bir rapor yayımlandı. Raporda, DAİŞ’in Êzidîlere yönelik soykırım işlediği belirtildi. DAİŞ'ten kaçanlar, dini liderler, sağlık personelleri, avukatlar, kaçakçılar, aktivistler ve gazeteciler olmak üzere toplam 45 kişiyle görüşülerek hazırlanan raporda, DAİŞ'in Êzidîlere karşı katliamı ayrıntılı belgelendi. Raporda, 400 bin Êzidî'nin öldürüldüğü, köleleştirildiği veya diğer suçlara maruz bırakılarak yok edilmeye çalışıldığı da kaydedildi.
 
Nisan 2020’de ise ilk kez bir DAİŞ üyesi soykırım suçundan yargı önüne çıktı. Almanya Federal Başsavcılığı, Iraklı Taha El-C.’yi “yabancı bir terör örgütü üyesi olmak, insanlığa karşı suç işlemek ve soykırım” gerekçesiyle yargıladı. 
 
UCA: DÜNYA KÖR, SAĞIR, DİLSİZ
 
Katliamın bugün 7’nci yılına girdi. Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) Êzidî olan Batman Milletvekili Feleknas Uca, 74’üncü Ferman’ın yıldönümünde, tüm uluslararası devletlerin Êzidî katliamına karşı “kör, sağır, dilsiz” yaklaştıklarını söyledi. Tarihten bu yana katliam için farklı yöntemlerin denendiğini belirten Uca, değişmeyenin her zaman bir ulusu yok etme isteği olduğunu ifade etti. Uca, şunları kaydetti: “Tüm dünyanın gözü önünde ve barbarca, Êzidîlere katliam yapıldı. Kürdistan tarihi katliamlarla dolu. Dersim katliamına baktığımızda Munzur kana bulanmıştı. Kürt Alevi kadınları katledilmiştir. Dağlara sığınan kadınlar uçurumlardan atılmıştı. Ermeni katliamında olduğu gibi Sivas’ta da Alevilere yapılanlar, yok etme politikasıydı. Ermeni katliamında insanlar komşularına, çevrelerine ve köylülerine sığınabildi. Ermeni çocukları korundu. Êzidîler de o süreçte Ermenileri korudu. Fakat Şengal’de yaşanan katliamda farklı bir durum ortaya çıktı. Êzidîler korunmadı” diye belirtti.
 
DAİŞ KATLİAMI DUYURMUŞTU
 
Şengal katliamından kısa süre önce DAİŞ tarafından dağıtılan el bildirilerinde Êzidîlere karşı yapacakları katliamın duyurusunun yapıldığını ifade eden Uca, “Êzidî bayramına kısa bir süre kala DAİŞ el bildirisi dağıtıp, Êzidîlere mesaj vermişti. Biz DAİŞ’in eylem hazırlığında olduğunu herkese duyurduk. Güney’e (Federe Kürdistan) söyledik, tüm dünya biliyordu. Çünkü bu haberler her yerde yayınlandı. Ancak ne oldu? Kimse onların bu tehdidini ciddiye almadı, hatta duymadı. Katliam başlayınca herkes Şengal’den kaçtı. Êzidîleri bir başına bıraktılar. Bazı aileler kızlarını, çocuklarını inandıkları güvendikleri kirvelerinin yanlarına bırakmak istedi. Bunlar onların güvendikleri kişilerdi. Ancak kirve dedikleri kişiler Êzidî kadın ve çocuklarını DAİŞ’e teslim etti. Êzidî katliamının bir diğer farkı da kadınlar pazarlarda satıldı. Aslında dünyada yaşanan tüm katliamlara bakıldığında ilk defa bir katliama uğrayan halkın kadınları pazarlarda satıldı. Dünyanın gözü önünde Musul’da Êzidî kadınlar satıldı” şeklinde konuştu.
 
ŞENGAL’İ UNUTTULAR
 
Katliamcı zihniyetlerin tek amacının olduğunu dile getiren HDP’li vekil Feleknas Uca, Êzidîlerin de köklerinden koparılmak istendiğini kaydetti. Uca, “Amaçları başta kadınlar olmak üzere toplumu köklerinden, inançlarından koparmak ve Şengal’i boşaltmaktı. Bunu kadınlar üzerinden yapmak istediler. Kadınları Kürdistan değerlerinden uzaklaştırmak istediler. Êzidîleri Kürtlük değerlerinden de uzaklaştırmak istediler. Avrupa Parlamentosu, Birleşmiş Milletler, uluslararası güçler, Avrupa ülkeleri Şengal katliamını kabul etti. Ancak hala DAİŞ çeteleriyle ilgili karar verilmedi. Evet, kabul edildi ancak katliamın hesabı sorulması gerekirdi. Lahey’e başvurulması için şahit istiyorlar. Êzidî katliamına tüm dünya şahit oldu. O gün kendi imkanlarıyla kaçanlardan tutun da DAİŞ’den kaçanlara kadar ve orada kalanlar hepsi şahit. Video ve fotoğraflar yeterli değil mi yargılama için? DAİŞ çeteleri tüm dünyanın gözü önünde katliam yaptı. Ancak yargılanmadılar. Avrupa devletleri Şengal’i unuttu. Uluslararası devletler sadece birkaçı DAİŞ’in elinden kurtarılan kadınları ön plana çıkararak, ‘Bakın biz onlara sahip çıkıyoruz’ diyerek, Şengal’in diğer kayıp olan kadınlarını unutturdular” diyerek, tüm dünyanın Êzidî katliamına kör, sağır ve dilsiz yaklaştığını belirtti.
 
ŞENGAL NEDEN BOMBALANIYOR?
 
Hala 3 bin Êzidî’nin DAİŞ’in elinde olduğunu hatırlatan Feleknas Uca, “Mesela bu kadınları sınırlardan geçirdiler. Bir Türkmen aile 2 Êzidî çocuğu Şengal’den kaçırıp Kırşehir’e getiriyor. Yurtlara teslim ediyor. Türkiye neden o aileye hesap sormadı, neden bir yargılama yapılmadı? Bugün Türkiye sayısız kez Şengal’i bombaladı. Neden uluslararası devletler ve Avrupa sessiz kaldı, neden kınamadılar? Türkiye Şengal’den ne istiyor? Êzidîlerin gelip Türkiye’yi tehdit eden bir girişimi oldu mu? Görülmüş müdür bir Êzidî gelip Türkiye’ye zarar verdiği?” diye sordu.
 
Katliamın üzerinden 6 yıl geçmesine rağmen hala yüzbinlerce Êzidî’nin kamplarda yaşadığını kaydeden Uca, “Bu büyük bir ayıptır. Tüm dünyada gerekli girişimler yapılması gerekiyor. Şengal’in yeniden inşası için yardım etmeleri gerekiyor. Şengal ve Şengal’dekiler ayakta kalmaya çalıştı. Kadın meclisleri, gençlik meclisleri kurdular; savunma meclisleri kuruldu. 2014’de YBŞ gibi askeri bir gücü olsaydı, bu katliam yaşanmayacaktı. Dün dünya kör, sağır, dilsiz olurken, Êzidîler Şengal’in yeniden inşası için yaralarını sarmaya başladı” dedi.
 
HESABI HALA SORULMADI
 
3 Ağustos’un hesabının hala sorulmadığını söyleyen Êzidî vekil Feleknas Uca, “Tüm devletlerin parmağı var bu katliamda. 3 Ağustos büyük bir yara hala, özellikle Kürt kadınları için daha büyük bir yara. Êzidî kadınların şahsında tüm kadınlara bir saldırı oldu. Êzidî bir kadın, DAİŞ’in eline geçmemek için -biz bunu Dersim’de de biliyoruz- Şengal’de dağlardan kendini atıyor. Ortak bir acı, ortak bir yara. O nedenle 3 Ağustos günü herkes bu yarayı içinde hissederek, Êzidîlerin sesine ses olmalı” diye konuştu. 
 
MA / Arjin Dilek Öncel

Diğer başlıklar

10:47 Gözaltındaki gazeteciler adliyeye getirildi
10:14 Colemêrg'te madene karşı eylem 4'üncü gününde
09:24 Gever'de askeri operasyon
09:24 Riha’da ev baskınları
09:15 45 gündür yanıt arayan soru: Ali Veli nerede?
09:14 İnşaat işçileri 1 Mayıs’ta Taksim Meydanı’nda olacak
09:01 81 yaşındaki hasta tutsak ATK’ye kelepçeli sevk edildi
09:01 Gazeteci Altan: Tazelenme ve demokratikleşme için mutabakat lazım
09:00 Tutsaklar ‘özgürlük’ eyleminde
09:00 KDP’nin alıkoyduğu gazeteciden 185 gündür haber yok
09:00 Mali müşavirler ekonomik krizle boğuşuyor
09:00 Çernobil 38'inci yılında: Sıra Sinop’ta!
09:00 YNK’li Herkî: Türkiye ile işbirliği Irak'a zarar verir
09:00 2 ilde bölgesel 1 Mayıs kutlamaları yapılacak
09:00 ATK raporları: Tecrit koşullarına 'tıbbi meşruluk' kazandırıyor
09:00 26 NİSAN 2024 GÜNDEMİ
25/04/2024
23:08 Qoser'de gözaltına alınan 30 kişi serbest
22:17 CPT Başkanı bu sefer topu AİHM’e attı
21:24 Amed Tiyatro Festivali 8’inci gününde
20:47 Mêrdîn'de su şebekesi yine patladı
20:35 Belçika temsilciliğinde Özgür Basına yönelik baskınlara ilişkin görüşme
19:59 Özgür Basına yönelik saldırılar Ege'de protesto edildi
19:07 Colemêrg’te 4 genç tahliye edildi
18:45 Ankara’da bir fabrikada yangın
18:40 İstanbul’da bir kadın katledildi
18:24 DEM Parti Êlih İl Eşbaşkanı serbest bırakıldı
17:39 ODTÜ’lüler ‘Devrim Yürüyüşü’nde ısrarcı: Direnişi büyüteceğiz
17:18 Sarıyer’de öğretmene şiddet
17:01 DEM Parti’den Şenyaşar'a destek: Bu talep hepimizin vicdanına sesleniyor
16:54 Gazetecilerin emniyet ifadeleri tamamlandı: Basın toplantısına neden katıldın?
16:29 DEM Parti Êlih İl Eşbaşkanı gözaltına alındı
16:15 Savcı Emine Şenyaşar hakkında açılan davanın reddini talep etti
16:04 IFFCO işçileri için açıklama
15:46 İnşaat işçileri hakları için eylem başlattı
15:31 Tanık gazeteciler polis şiddetini anlattı
15:30 Polis tutanağına göre Kışanak'ın kitabı yasak!
15:25 Gazeteci Kartal’a ceza talebi
15:21 Qoser’de gözaltı sayısı 30’a yükseldi
15:19 Amed’de iş cinayeti
15:15 Mêrdîn'de 4 kişiye ‘üyelikten’ ceza
14:52 Merkez Bankası politika faizini açıkladı
14:34 Bradost bölgesi bombalandı
14:33 10 gazeteci hakkında ceza talebi
14:25 Gazetecilerin emniyet ifadelerine başlandı
14:18 Asrın Hukuk Bürosu’nun X hesabı erişime engellendi
14:05 Özgür Basın'a saldırılar Avrupa’da protesto edilecek
13:39 DEM Parti’den 1 Mayıs çağrısı
13:38 Kendini yerlere atan AKP'li 'beni dövüyorlar' diye bağırdı
13:31 DEM’den Bakan Tunç’a yanıt: Yargıya talimat vermekten vazgeçin
13:29 ÖHD ve Dev Yapı-İş: 29 işçinin ölümünden işveren ve yerel yönetim sorumlu
13:19 1 Mayıs'a çağrı: Jin Jiyan Azadî ile Taksim’e
12:44 64 isimden Taksim’deki 1 Mayıs yasağına dair açıklama
12:38 Gözaltılara tepki: Kadrajımız hakikati çekmeye devam edecek
12:27 Amed Baro Başkanı Eren'e dönük tehditleri ‘eleştiri’ diye savundu
12:19 'KCK Basın Davası' ertelendi
12:05 CPT'den İmralı sorusuna yanıt: Türkiye ile diyaloğumuz var
11:39 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından görüşme başvurusu
11:23 Çorlu tren kazasında kararlar açıklandı
11:12 AYM, Can Memiş başvurusunda ihlal kararı verdi
11:10 İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı istifa etti
10:49 AKP’nin ‘borçsuz’ dediği Mûş’ta 890 milyon borç!
10:42 Gazeteciler 3 gündür gözaltında
09:41 Qoser’de 2 kişi gözaltına alındı
09:40 Cûdî ve Gabar yeniden yasaklandı
09:14 Makbule Özer’in oğlu: Konu Kürt olunca hukuk ortadan kalkıyor
09:11 Eylemdeki tutsak: Dünyaya yayılmış bir direnişin halkasıyız
09:09 KDP’nin alıkoyduğu gazeteciden 184 gündür haber yok
09:07 Tutsaklar 5 aydır ‘özgürlük’ eyleminde
09:06 32 yıllık tutsağın tahliyesi 6'ncı kez uzatıldı
09:02 Tutsak yakınları: Tecrit kaldırılmalı
09:00 AKP döneminde en az 33 bin işçi yaşamını yitirdi
09:00 İmralı'da mutlak tecrit 38’inci ayında
09:00 Hekimler göç ediyor, randevu krizi büyüyor
09:00 25 NİSAN 2024 GÜNDEMİ
24/04/2024
22:51 İran’da Kürt sanatçıya idam cezası
21:46 Kadınlardan 'İstismar failini mahallede istemiyoruz' çağrısı
21:10 Mêrdîn’de kaza: Bir çiftçi ve çocuk hayatını kaybetti
21:04 CHP'li Tanrıkulu: Bu bir suç duyurusudur, kayyımlar araç motorlarını bile sökmüşler
20:35 DEM Parti'ye polis baskını protesto edildi
20:26 Madde bağımlılığı raporu: Polisler temin ediyor
19:58 Örkmez ve Uğur'un özgürlüğü için eylem
19:50 Polis baskınında katledilen kadınların fotoğrafları yere atıldı
19:42 ‘Kürt basınını susturma çabası Türkiye’ye kaybettirecek’
19:00 KHK eyleminde 1 Mayıs'a davet
18:38 Adana Emek ve Demokrasi Güçleri’nden 1 Mayıs'a çağrı
17:51 İstismar faili serbest, tepki gösteren muhtara gözaltı
17:40 ÖHD ve İHD'den gazetecilere dayanışma ziyareti
17:28 Cenevre eylemi: Saldırılara karşı topyekun mücadeleyi sürdüreceğiz
17:08 Danıştay Eğitim-Sen’e randevu vermedi
17:03 Polis barikatlarıyla çevrilen Şenyaşar: Bu zulmün altında kalın
16:56 Gazeteci Güleş'e 'haber' soruşturması
16:46 Avukatlar gazetecilerle görüştü: Başka evde yapılan aramada deliller gazeteciye yazıldı
16:02 Avukat ve ailelerden savcı mütalaasına tepki
16:00 Madımak Katliamı'nda çocuklarını kaybeden Sivri yaşamını yitirdi
15:33 Sendikalar Taksim’de: Valiliğin kararını tanımıyoruz
15:17 Danıştay başkanı değişmedi
15:14 İzmir'de cinsel saldırı faili öğretmen açığa alındı
15:11 Êlih'te DEM Parti binasına polis baskını
15:08 Bombacıları getiren kişinin telefonu dinleniyormuş
15:00 Ermeni Soykırımı 109’uncu yılında: Soykırımı tanıyın ve af dileyin
14:59 Televizyon stüdyolarına baskında Fransa detayı
14:49 Soylu’nun hedef gösterdiği 2 kişi hakkında müebbet hapis istemi
14:10 Kanser hastası sağlıkçıya riskli görevlendirme!
14:06 Makbule Özer’in tutuklanması protesto edildi
13:57 Aile Hekimliği çalışanları vergide adalet istiyor
13:56 Sağlık meslek örgütlerinden şiddete tepki
13:32 Gar Katliamı Davası: Mütalaada ‘insanlığa karşı suç’ yok sayıldı
13:19 Mali müşavirlerden 15 talep
13:07 Türkoğlu: Özgürlüğümüz için kadın dayanışmasını büyüteceğiz
13:03 Yargıtay'da seçim 23'üncü tura kaldı
12:57 ‘Gazeteciliklerine tanığız, meslektaşlarımızı serbest bırakın’
12:36 DİSK Genel Başkanı: Valiliğin görevi yer göstermek değil güvenliği sağlamaktır
12:28 Gazetecilere 'Kürt Gazeteciler Günü' suçlaması
12:28 MESEM'lerde 336 çocuk kaza geçirdi
12:13 Birçok kentte protesto: Gazeteciliğin engellenmesi suçtur
12:04 Colemêrg'te madenlere karşı 4 talepli eylem
12:02 Deştin'de imar planı davasına red
11:58 İskenderun'da poliklinik olarak kullanılan 3 konteynerde yangın
11:55 Ermeni Soykırımı için 'yüzleşme' çağrısı
11:10 Mereş'te bir çocuk katledildi
10:44 Dêrsim’de 2 kadın tutuklandı
10:40 Bakırhan: Seçim sonuçları 'savaşa hayır' çığlığıdır
Hatimoğulları: Halk tercihini değişimden yana yaptı
10:25 Şehba ve Minbic’e saldırı
10:19 32 yıllık tutsakların tahliyeleri gerekçesiz erteleniyor
09:44 Qerejdax eteklerinde baharın renkleri
09:27 KDP’nin alıkoyduğu gazeteciden haber alınamıyor
09:27 ‘Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü’ için eylemdeler
09:03 Erdoğan'ın Hewlêr ziyareti: Başur halkının tutumu belirleyici olacak
09:00 Ayakkabı çıkarma dayatmasına direnen tutsaklara soruşturma
09:00 Oğlunu bağımlılıktan kurtarmaya çalışan baba destek bekliyor
09:00 Hüseyin Deniz öykü yarışması için başvurular başladı
09:00 Özer için rapor veren ATK'nin tercümanı güvenlik görevlisi çıktı!
09:00 Ekonomik kriz isotu da vurdu!
09:00 24 NİSAN 2024 GÜNDEMİ
00:32 Pasûr’da uzman çavuş, park nedeniyle tartıştığı genci tehdit etti
23/04/2024
23:08 Özgür Basına yönelik saldırılar Avrupa'da protesto edildi
21:39 Siyaset Bilimci Oğuz: Türkiye'de sendikalaşma oranı yüzde 10
21:05 Soykırımda yakınlarını kaybetti: Ermeni halkı ölüm yolculuğuna çıkarılıyordu
20:19 Tunus açıklarında 19 mültecinin cenazesine ulaşıldı
20:13 Amed Tiyatro Festivali 6'ncı gününde
19:04 Aykol: Özgür Basına yönelik saldırı daha büyük bir operasyonun habercisi
18:50 30 yılın ardından özgürlüğüne kavuşan Bakay’a kitlesel ziyaret
18:44 TJA ve DEM Parti'den Makbule Özer için tahliye çağrısı
18:31 ABD’den 86 sayfalık Türkiye raporu: Kürtler tehdit ve şiddete maruz kalıyor
18:01 Fırat Nehri kıyısında onlarca martı ölü bulundu: Nedeni siyanür mü?
17:54 Makbule Özer’in ailesine ziyaret
17:32 AP Üyesi Villumsen: Erdoğan zulmünün AB'de yeri yok
16:58 DEM Parti ve HDK: Özgür Basın diz çökmeyecek
16:51 Şenyaşar: Bana dava açan Erdoğan failleri neden tutuklamadı?
16:45 Gazetecilerin gözaltına alınmasına itiraz