Özgür Kadın Hareketi (TJA) öncülüğünde bir araya gelen kadınlar, 1 Ekim'de Amed'den Ankara'ya “Umutla özgürlüğe yürüyoruz” şiarıyla yürüyüş başlattı. 7 Ekim'de yürüyüşlerini tamamlayan kadınların son durağı Meclis oldu. Kadınlar, Meclis'te sık sık "Bijî Serok Apo" sloganı atarak, Barış ve Demokratik Toplum Süreci'nde başaktörü/başmüzakerecinin Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan olduğunu ve fiziki özgürlüğünün sağlanmasını istedi. Kadınların 7 günlük yürüyüşünü ve taleplerini görmezden bazı medya kuruluşları, Meclis'te atılan "Bijî Serok Apo" sloganı üzerine kadınları hedef aldı. Kimi muhalefet çevreleri de slogan üzerinden kadınları kriminalize etti. 

 

YARGI KARARLARI: SUÇ DEĞİLDİR 

 

Kadınların eylemiyle gündeme gelen slogana dair birçok yargı kararı bulunuyor. Anayasa Mahkemesi, 18 Ekim 2008 tarihinde Amed'de yapılan bir yürüyüşte atılan "Bijî Serok Apo" ve "PKK halktır halk burada" sloganları gerekçesiyle Hanifi Biçimli hakkında "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla verilen cezayı bozararak, sloganların suç sayılamayacağına karar verdi. 

 

Yargıtay 3'üncü Ceza Dairesi, Mersin'de 2014 yılında Kobane’ye yönelik saldırıları protesto ettiği sırada "Öcalan" diyerek slogan atan Tahir Tuğrul'a verilen cezayı "hukuka aykırı" buldu. Yine Amed'de 2011 yılında yapılan eylemlere katıldığı iddiasıyla tutuklanan Mustafa Kaplan’a mahkeme salonunda "Bijî Serok Apo" sloganı attığı gerekçesiyle verilen ceza da Yargıtay tarafından bozuldu. 

 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) de bu konuda birçok ihlal kararı bulunuyor. 

 

TJA'nın yürüyüşünde yer alarak, Meclis’te DEM Parti Grup Toplantısı'nda kadınları temsilen konuşan Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Yüksel Genç, slogan sonrası başlayan tartışmaları değerlendirdi. 

 

1 Ekim 1999'da Demokratik Barış Grubu üyesi olarak Türkiye'ye gelen kişiler arasında yer alan Yüksel Genç, söz konusu sloganın suç olmadığını ve tüm kesimlerin sürecin başmüzakerecisi Abdullah Öcalan'a "bijî (yaşa)" demesi gerektiğini vurguladı.

 

‘BARIŞ SÜRECİNİ DESTEKLEMEK İSTEDİK’

 

Kadınların yürüttüğü yürüyüşün güçlü mesajlar verdiğini belirten Yüksel Genç, yürüyüşün Barış ve Demokratik Toplum Süreci'nin toplumsallaşmasına dönük önemli bir işlev gördüğünü vurguladı. Yüksel Genç, süreci güçlendirmeyi ve bu konuda cesaret edemeyenleri cesaretlendirmeyi hedeflediklerine işaret ederek, "Meclis’in son adres seçilmesinin nedeni de hem Kürt meselesinin çözümü hem barışın sağlanabilmesi için doğru çözümü talep etmekle ilgiliydi. Bu güçlü yürüyüşün içerdiği anlama uygun tartışmaların yürümüyor olmasını üzülerek takip ediyoruz" dedi. 

 

Yüksel Genç, “Bijî Serok Apo” sloganı üzerinden yürüyüşün hedef alınmasına dair şunları söyledi: "Biz kadınlar yürüyüşe çıkarken 3 şeye çok dikkat ettik. Birincisi; ne yaparsak yapalım barışa hizmet edecek. İkincisi; barışçıl kalabileceğimiz bir süreç olacak. Üçüncüsü; atacağımız sloganlardan kuracağımız söylemlere kadar bütün çerçevenin Türkiye'nin mevcut yasal düzlemi ile uyumlu olmasına özen göstereceğiz. Kürt toplumunu barış sürecine ısındırmak ve barış sürecine sahiplenir hale getirmek isterken, Türkiye toplumunu bu anlamda kışkırtmak gibi bir derdimiz hiç yoktu. Bugün çokça konuşulan ‘Bijî Serok Apo’ sloganının kendisinin AYM tarafından 2024'te zaten ifade özgürlüğü çerçevesinde sayıldığı, benzer sloganların da ifade özgürlüğü çerçevesinde sayıldığını bilerek söylem kurdu kadınlar."

 

'TÜRKLER DE BUNU SÖYLEYEBİLMELİ'

 

Yürüyüşün hedefinin sürecin başmüzakerecisi Öcalan'ın fiziki özgürlüğü olduğuna dikkati çeken Yüksel Genç, "Bijî Serok Apo’ sloganı sürecin taraflar arasında adil yürümesine dair bir talebin içeriğini taşır. Bu sloganların hiçbiri şiddete davet etmez. Şiddete çağırmaz. Aksine muhatabın bir diğer tarafını güçlendirecek, bir diğer tarafın adil koşullara sahip olmasını sağlayacak bir toplumsal desteği ifade eder. Bu sloganın sürecin bir parçası olarak görmeyenler ve süreç karşıtlığı üzerinden nemalanmak isteyen taraflar ne yazık ki bir kesimi etkilemiş görünüyor. Buradan çıkmak gerekiyor" diye konuştu.  

 

"Bijî Serok Apo” sloganının "sürecin tarafları arasında adil bir müzakere masasına çağrı" olduğunu vurgulayan Yüksel Genç, herkesin başmüzakereci Öcalan için "bijî" demesi gerektiğini söyledi. Yüksel Genç, "Çünkü müzakere masasının taraflarından bir tanesi tecrit koşullarında ve adil olmayan koşullarda tek başına bulunmaktadır. Devlet bütün olanaklara sahiptir. Ama Sayın Öcalan açısından bunu söylemek çok zor. O yüzden barışı kim sağlayacaksa, barışın adil gelişimini hangi adres yürütecekse ona bu halkın ‘bijî’ demesi, ‘yaşa’ demesi çok olağandır. Bence Türkler de bunu böyle söyleyebilmeli" şeklinde konuştu. 

 

‘DEVLET ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMALI' 

 

Yüksel Genç, PKK'nin silah bırakmasına dönük tartışmaların yürütüldüğüne işaret ederek, "Barıştığınız insanlar PKK'li, 'silahlarını bıraksın' dediğiniz insanlar PKK'li, 'silahlarını bırakıp Türkiye'ye gelip siyaset yapsınlar' dediğiniz insanlar PKK'li. Sizin oturup bu konuda anlaşmaya çalıştığınız, müzakere yürüttüğünüz insanın kendisi hala tecrit koşullarında olan Sayın Abdullah Öcalan. Dolayısıyla bu iki öğeye ilişkin meşrulaştırıcı, olağanlaştırıcı her tür söylem süreci güçlendirir. Bunu unutmamak gerekiyor. Bu durum bile barış ve sürecin ilerletilmesi açısından, barış ve sürecin belli aşamaları katetmesi açısından söylendiği fark edilemiyor ise, şimdiden bu kadar büyük bir nefret dili oluşturulabiliyorsa yolumuz uzun ve zor olacak demektir. 26 yıl önce gelmiş ve hala barış üzerinden dil kuran birine (kendisi) karşı bile bu kadar nefret dolu bir söylem ve bunun üzerinden toplumu kışkırtan bir söylem gelişiyorsa dağdaki insan nasıl gelecek? Dağdaki insan Türkiye'ye nasıl gelecek? O silahları bırakıp nasıl Türkiye'nin parçası olacak? Devlet kanadının da tarafların meşrulaşmasına, onurlu kabulüne dair biraz elini taşın altına koyması gerekiyor" diye kaydetti.  

 

MA / Berivan Altan